XLV Congreso de la semFYC

13-14-15 de noviembre de 2025

Comunicaciones: Resultados de investigación

Uso de antibióticos en pacientes ambulatorios 2012-2022: prescripción y clínica (oral)

Objetivos

Describir la prescripción clínica ambulatoria de antibióticos sistémicos durante 2012-2022, distribuido en cuatro períodos: Pre-COVID, COVID, Post COVID 12 y 24 meses

Material y métodos

Estudio observacional, descriptivo, prescripción-indicación, de las prescripciones de antibióticos sistémicos a pacientes ambulatorios.  Variables: grupo terapéutico, agrupaciones diagnósticas, sexo y edad del destinatario, ámbito de prescripción. Se calcularon medias de las tasas de prescripción mensuales por periodo periodo (TPm= Total de prescripciones del mes / Σ personas-año del período por 1.000).

Resultados

Total precripciones 5.326.754. La TPm pasó de 39,05 a 38,09, disminuyendo un 40% en período COVID. Los >80 años tuvieron TPm Pre-COVID, 73,97 con aumento significativo del 15%. Las mujeres tuvieron TPm superiores a los hombres en todos los periodos (45,95 a 46,53).  La prescripción en atención primaria (AP) disminuyó del 70% del total Pre-COVID al 60%, aumentando en urgencias extrahospitalarias y en hospitales.
En periodo COVID, la TPm disminuyó > 40% en  AP y urgencias extrahospitalarias, solo un 15% en hospitales. AP fue el único ámbito que mantuvo TPm significativamente inferiores  en el periodo PostCOVID24m. La TPm en AP tiene una amplia variabilidad entre zonas de salud (Pre-COVID, 17 a 43) disminuyendo ese rango en periodo COVID (8,9 a 23).
Amoxicilina/clavulánico, TPm mayor en todos los periodos (PreCOVID, 11,77; Post COVID24m, 10,78),  amoxicilina (7,87; 5,9) y azitromicina (6; 6,68). Fosfomicina no presentó variación durante COVID (3,59;5,37)
Grupos diagnósticos: Respiratorias (TPm PreCOVID 6,42; Post COVID24m 4,66), Infecciones urinarias (5,99; 7,97) sin disminución durante COVID, No Infecciones (5,65; 5,47) y Amigdalitis (5,53; 4,16).

Conclusión/es

La prescripción antibiótica ha regresado a niveles Pre-COVID, con aumento marcado en hospitales y urgencias extrahospitalarias. Amoxicilina/clavulánico es el antibiótico más prescrito, con incremento de la azitromicina. Las infecciones respiratorias son el principal motivo de prescripción, con importante disminución en COVID. Las infecciones urinarias no se vieron afectadas por la COVID.

Financiación

Beca de ayuda a la investigación de la Gerencia de Atención Primaria de Mallorca.

CEIC/CI

CEIC Illes Balears. CEI: IB 5100/23 PI


Comunicaciones y ponencias semFYC: 2025; Comunicaciones: Resultados de investigación. ISSN: 2339-9333

Autores

Arranz Izquierdo, Javier
CS Escola Graduada. Gap Mallorca. Ibsalut. Palma de Mallorca. Illes Balears
Garcia Mosquera, Irene Maria
Departament de Ciències Matemàtiques I Informàtica. Uib. Palma de Mallorca. Illes Balears
Ruiz Aguilera, Daniel
Departament de Ciències Matemàtiques I Informàtica. Uib. Palma de Mallorca. Illes Balears
Reviriego Martorell, Andreu
Departament de Ciències Matemàtiques I Informàtica. Uib. Palma de Mallorca. Illes Balears
Llobera Canaves, Joan
Institut d'Investigació Sanitària Illes Balears (IDISBA). Palma de Mallorca. Illes Balears